Do nhu cầu sức khỏe của phụ nữ
đang tăng lên, việc khám tiên lượng khả năng có thai trong tương lai đang được
quan tâm nhiều hơn, cụm từ anti-mullerian hormone (AMH) nhờ đó được biết đến
nhiều hơn. Vậy AMH là gì và đóng vai trò như thế nào trong thời kỳ sinh sản của
người phụ nữ, hãy cùng bệnh viện phụ sản Hải Phòng tìm hiểu nhé!
1.Xét nghiệm AMH là gì?
- AMH là viết tắt của Anti-Mullerian Hormone, là tên một hormone được sản xuất
bởi các tế bào hạt của nang tiền hốc và nang có hốc ở buồng trứng bắt đầu từ
lúc thai 36 tuần tuổi. Các nang noãn có hốc tiếp tục chế tiết AMH cho đến giai
đoạn có kích thước khoảng 4-6mm. Sau đó, các nang noãn ở buồng trứng bắt đầu
trở nên nhạy cảm với FSH từ khoảng giai đoạn này trở đi, hoặc có thể sớm hơn
(từ kích thước 2mm trở lên).
- AMH phản ánh cả số nang noãn non đang phát triển và quần thể nang thủy nguyên
hiện có trong buồng trứng của người phụ nữ. Do đó, AMH còn được xem là chỉ số
đánh giá dự trữ buồng trứng, đồng thời có thể dự đoán được khả năng sinh sản
của người phụ nữ trong hiện tại và tương lai. Chỉ số AMH cao nhất ở tuổi 25 và
giảm dần theo thời gian.
- AMH không bị dao động trong chu kỳ kinh nguyệt nên độ chính xác cao hơn tiêu
chuẩn cũ là đo nồng độ FSH - thường dao động theo chu kỳ kinh nguyệt và bị ảnh
hưởng bởi nhiều yếu tố khác. Vì vậy, cho đến nay xét nghiệm AMH là xét nghiệm
chính xác nhất giúp đánh giá khả năng dự trữ buồng trứng.
2. Vai trò của AMH trong các
xét nghiệm lâm sàng
- AMH theo dõi hiện tượng lão
hóa của buồng trứng
Lão hóa buồng trứng là hiện tượng giảm số lượng và chất lượng noãn ở buồng trứng
theo thời gian. Mặc dù tuổi mãn kinh trung bình ở phụ nữ là vào khoảng 50 tuổi,
nhưng trong một số trường hợp sẽ diễn ra sớm hơn, khoảng 1 phần 10 phụ nữ sẽ
mãn kinh trước 45 tuổi và 1 phần 100 có thể mãn kinh trước 40 tuổi. Xét nghiệm
AMH nhiều lần theo thời gian có thể giúp đánh giá số noãn còn lại ở buồng trứng
và diễn tiến của hiện tượng lão hóa của buồng trứng.
- AMH tiên lượng khả năng sinh
sản trong tương lai
AMH giảm dần theo thời gian với tốc độ khác nhau ở mỗi người. Do đó, xét nghiệm
AMH và sau đó thử lại nhiều lần theo thời gian có thể giúp tiên lượng khả năng
có thai còn lại và tốc độ lão hóa của buồng trứng. Từ đó, có thể tư vấn cho phụ
nữ thời điểm thích hợp để có thai tự nhiên hoặc can thiệp điều trị hỗ trợ sinh
sản.
- AMH tiên lượng tuổi mãn kinh
Ở những trường hợp suy buồng trứng sớm hay mãn kinh sớm, AMH giảm nhanh và mất
rất sớm. Do đó, xét nghiệm AMH có thể giúp chẩn đoán và tiên lượng sự khởi phát
của hiện tượng mãn kinh ở phụ nữ để có thể chủ động sử dụng các hormone thay
thế, làm giảm nguy cơ loãng xương và các bệnh tiền mãn kinh và mãn kinh sớm ở
phụ nữ.
- AMH tiên đoán tổn thương
buồng trứng sau phẫu thuật và sau điều trị ung thư
Chỉ định phẫu thuật trên buồng trứng ngày càng tăng do sự phổ biến rộng rãi của
phẫu thuật nội soi trong phụ khoa. Song song đó, việc sử dụng đốt điện để cầm
máu và thủ thuật cắt, bóc tách trên buồng .trứng có nguy cơ làm giảm số lượng
nang noãn hiện có ở buồng trứng.
>>AMH có thể sử dụng như một dấu
hiệu phát hiện sớm, đáng tin cậy và trực tiếp cho các tổn thương ở mô buồng trứng
sau phẫu thuật hoặc sau điều trị ung thư. Mặc dù chưa có phương pháp nào có thể
làm phục hồi lại dự trữ buồng trứng nếu phát hiện AMH giảm nhiều sau phẫu
thuật.
Tuy nhiên, thông tin về dự trữ
buồng trứng bất lợi sau phẫu thuật có thể giúp tư vấn bệnh nhân chiến lược điều
trị thích hợp để có thể có con bằng các kỹ thuật hỗ trợ sinh sản tiên tiến và
hiện đại.