Liên cầu khuẩn nhóm B và các dấu hiệu bị nhiễm ở trẻ sơ sinh

1. Liên cầu khuẩn nhóm B là gì?

Liên cầu khuẩn nhóm B(Group B Streptococcus - GBS) là một loại vi khuẩn thường trú ở đường tiêu hóa, đường tiết niệu, đường sinh dục và thường vô hại đối với người lớn khỏe mạnh. Loại vi khuẩn này xuất hiện ở 20 - 30% phụ nữ mang thai và thường không gây ra bất kỳ biển hiện nào. 

Ảnh minh họa (Nguồn Internet)

Trong số phụ nữ mang thai nhiễm GBS, có khoảng 50% sẽ truyền từ mẹ sang con, tuy nhiên chỉ có 1-2% bị bệnh nhưng lại là các bệnh nhiễm trùng nguy hiểm như: nhiễm trùng máu, viêm màng não và viêm phổi và xảy ra sớm chủ yếu 12-24h sau sinh.Ngay cả khi được điều trị tích cực thì nguy cơ tử vong hay di chứng cũng rất cao. May mắn, hầu hết các bệnh nhiễm trùng GBS trong thai kỳ có thể được ngăn chặn nếu mẹ bầu được phát hiện trước khi sinh.

2. Dấu hiệu thai phụ nhiễm GBS trong thai kỳ

- Chuyển dạ sớm (trước 37 tuần thai).

- Ối vỡ sớm trước 37 tuần mà không có dấu hiệu chuyển dạ.

- Ối vỡ sớm 18 - 24 tiếng trước khi chuyển dạ.

- Sốt cao trên 37,8°C trong quá trình chuyển dạ.

- Đã từng nhiễm GBS trong lần mang thai trước đó.

- Phát hiện GBS trong nước tiểu trong thời gian mang thai.

- Tiền sử sinh trước đây trẻ bị nhiễm liên cầu khuẩn nhóm B.

3. Ảnh hưởng của GBS tới trẻ sơ sinh

Trẻ thường nhiễm GBS qua đường âm đạo của mẹ trong chuyển dạ. Liên cầu khuẩn nhóm B thai kỳ có thể gây hại cho thai nhi như: Dẫn tới chuyển dạ sinh non, vỡ màng ối non, viêm màng ối. Với thai phụ, GBS cũng có thể gây nhiễm trùng tiểu, viêm đài bể thận, viêm xương tủy, viêm nội mạc tử cung và viêm vú sau sinh.

Trẻ nhiễm GBS có thể tự khỏi mà không cần điều trị, chỉ có 1-2% trẻ nhiễm GBS có thể tiến triển thành bệnh nhưng lại nghiêm trọng như viêm phổi, viêm màng não, nhiễm trùng máu và gây tử vong.

GBS có thể gây ra 2 bệnh cảnh lâm sàng ở trẻ sơ sinh bao gồm:

- Nhiễm trùng sơ sinh sớm: Xảy ra trong 7 ngày đầu sau sinh, thường trong vòng 24 - 48 giờ sau sinh. Triệu chứng khởi phát sớm ở trẻ gồm:

+ Thở rên, nhịp thở bất thường

+ Da xanh tái, nhiệt độ bất thường

+ Ngủ li bì, ăn kém

+ Nhịp tim rất nhanh hoặc chậm

+ Huyết áp giảm

+ Đường máu giảm

- Nhiễm trùng sơ sinh muộn: Xảy ra ở những trẻ từ 7 - 90 ngày tuổi. Vi khuẩn liên cầu nhóm B có thể lây từ mẹ sang con trong quá trình chuyển dạ hoặc tiếp xúc sau này, do sữa mẹ bị nhiễm GBS hoặc mẹ bị viêm tuyến vú do GBS. Thể bệnh thường gặp nhất khi nhiễm liên cầu khuẩn nhóm B là viêm màng não ở trẻ sơ sinh. Trẻ bị viêm màng não có thể gặp phải những hậu quả nghiêm trọng và lâu dài như: Điếc, chậm phát triển trí tuệ, vận động và tâm thần,...

4. Làm thế nào để phòng ngừa lây nhiễm GBS từ mẹ sang con?

Để tầm soát GBS, bạn nên thực hiện xét nghiệm liên cầu khuẩn nhóm B khi thai nhi được 35 - 37 tuần tuổi. Sau khi được xác định nhiễm liên cầu khuẩn nhóm B, thai phụ cần tuân thủ đúng hướng dẫn của bác sĩ để tránh gây lây nhiễm cho thai nhi.

Để phòng ngừa nhiễm liên cầu nhóm B cho trẻ sơ sinh, thai phụ có thể được truyền kháng sinh đường tĩnh mạch từ khi bắt đầu chuyển dạ hoặc từ khi vỡ ối cho tới khi bé chào đời để giảm nguy cơ vi khuẩn lây truyền từ mẹ sang con. Lý tưởng nhất là truyền kháng sinh ít nhất 4 tiếng trước khi trẻ chào đời.

Nhóm Admin ST